Ναός Αρτέμιδος

Ο Ναός της Αρτέμιδας, δωρικός εν παραστάσει με οπισθόδομο, βρίσκεται στη ΒΔ γωνία του βράχου της Ακρόπολης, θεμελιωμένος σε ψηλό κλιμακωτό, σχήματος Γ ανάλλημμα από ισχυρούς πωρόλιθους. Σίγουρα δέσποζε με την καίρια θέση του και το ύψος του πάνω απ’ όλα τα οικοδομήματα του ιερού τεμένους. Ήταν κατασκευασμένος από ντόπιο πωρόλιθο και κτίστηκε στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. σε αντικατάσταση ενός παλαιότερου αρχαϊκού ναού, στη θέση του οποίου στέκει σήμερα το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου.

Ο σηκός του ναού χωριζόταν με κιονοστοιχία σε 3 μέρη. Δεν είναι σίγουρο αν τα τριγωνικά αετώματα του ναού ήταν κοσμημένα με γλυπτές μαρμάρινες παραστάσεις ή αν ο ναός είχε ακρωτήρια στα αετώματά του. Στα τέλη του 5ου αι. διαμορφώθηκε άνδηρο, που χρησίμευε ως πλατεία για την παραμονή των πιστών. Η θέση του βωμού αμφισβητείται. Λογικά θα πρέπει να βρισκόταν στα ανατολικά του ναού, όπου σύγχρονα με το ναό ή αμέσως μετά κατασκευάστηκε αναλημματικός τοίχος σε σχήμα ανοικτού προς Βορρά Π (πι), που χρησίμευε και για την πραγματοποίηση ειδικών τελετών.

Τίποτε δε σώθηκε από το λατρευτικό άγαλμα της θεάς, το οποίο μερικοί ταυτίζουν με το “άγαλμα ορθόν” των επιγραφών της Αθηναϊκής Ακρόπολης και το αποδίδουν στον Πραξιτέλη, και στο οποίο έχουν αναφερθεί ο Ευρυπίδης, ο Παυσανίας και ο Πλούταρχος.

Στο ιερό, εκτός από την Άρτεμη, που αποτελεί μια από τις αρχαιότερες θεές στο πάνθεον των θεών λατρευόταν η Ιφιγένεια, η Λητώ, ο Απόλλων και ο Διόνυσος. Τα πλούσια αναθήματα που βρέθηκαν και εκτίθενται στο Μουσείο αποδεικνύουν τη λατρεία της Αρτέμιδας ως θεάς της φύσης, κουροτρόφου, προστάτιδας των παιδιών, καθώς και των μικρών ζώων.
Η ακτινοβολία του ιερού της Βραυρωνίας εκτεινόταν βόρεια στο ιερό της Αρτέμιδας Ταυροπόλου, στο Δήμο Αραφηνίδων Αλών (σημερινή Λούτσα), καθώς σχετίζονται με την Ιφιγένεια , η οποία σύμφωνα με τον Ευρυπίδη ήταν κλειδούχος ιέρεια της Αρτέμιδας και λατρευόταν στη Βραυρώνα ως χθόνια ηρωίδα με κέντρο λατρείας το σπηλαιώδη τάφο της. Ειδικότερα στο ναό της Ταυροπόλου, που βρίσκεται πολύ κοντά στη θάλασσα υπήρχε δωρικός περίπτερος ναός (6Χ12 κίονες) ίδιου περίπου μεγέθους με αυτόν της Βραυρώνας. Στο ιερό τελούνταν τα Ταυροπόλια, όπου συμμετείχαν χοροί κοριτσιών από γειτονικούς δήμους, καθώς και μια γιορτή προς τιμήν του Διονύσου.

Πηγή: http://odysseus.culture.gr

Στοά στον Αρχαιολογικό χώρο Βραυρώνας

Η Στοά είναι ένα πώρινο εκατόμπεδο οικοδόμημα δωρικού ρυθμού, σε σχήμα ανισοσκελούς Π, το οποίο περιβάλλει έναν υπαίθριο χώρο μεγάλων διαστάσεων πλαισιώνοντας το ναό της Αρτέμιδος και τα υπόλοιπα κτίσματα στους πρόποδες του λόφου.
Στην πίσω πλευρά της βόρειας πτέρυγας υπήρχαν έξι δωμάτια, τα οποία χωρίζονταν σε ομάδες των τριών με ένα στενό διάδρομο μεταξύ τους και ένα ακόμα μικρότερο δωμάτιο στο δυτικό άκρο του.
Στη δυτική πλευρά της στοάς υπήρχαν τρία παρόμοια δωμάτια, η κεντρική είσοδος και ένας ακόμα μικρότερος χώρος, η χρήση του οποίου παραμένει άγνωστη. Όλα τα δωμάτια είχαν είσοδο από την εσωτερική αυλή, οι θύρες τους ήταν έκκεντρες και ήταν εξοπλισμένα με 11 ξύλινες κλίνες και 7 λίθινα τραπέζια το καθένα.
Παράλληλα προς τη βόρεια πτέρυγα της στοάς, εκτείνεται στωικό οικοδόμημα, η Βόρεια Στοά με κιονοστοιχία από δώδεκα κίονες κατά μήκος της νότιας πλευράς της. Στο εσωτερικό της παρατάσσονται 37 ορθογώνιες πλάκες με εγκοπή στο μέσον της επιφάνειάς τους, που έχουν ερμηνευθεί ως βάσεις για την ένθεση των λευκωμάτων, δηλαδή των ξύλινων πινάκων στους οποίους αναγράφονταν τα ονόματα των άρκτων, δηλαδή των κοριτσιών που υπηρετούσαν τη θέα.
Πηγή: http://odysseus.culture.gr

Πώρινη Γέφυρα

Ένα από τα αξιόλογα κτίσματα του 5ου αι. π.Χ. στο ιερό της Αρτέμιδος Βραυρωνίας είναι η τετράγωνη πώρινη γέφυρα κοντά στη βορειοδυτική γωνία της Στοάς, που εξυπηρετούσε τη διέλευση πεζών και τροχοφόρων πάνω από την κοίτη των υδάτων που έρεαν από την Ιερά Πηγή στο Ερασίνο ποταμό και αποσκοπούσε να καταστήσει προσπελάσιμο τον χώρο του ιερού. Στη ΝΔ γωνία και σε όλη τη νότια πλευρά της γέφυρας οι πλάκες συνδέονται με συνδέσμους σχήματος διπλού Τ, των οποίων σώζονται οι λαξεύσεις. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η γέφυρα αυτή αντικατέστησε μια ξύλινη.
Πηγή: http://odysseus.culture.gr

Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας βρίσκεται σε απόσταση μόλις 200μ. από τον αρχαιολογικό χώρο του Ιερού της Βραυρωνίας Αρτέμιδος, ενός από τα σημαντικότερα αρχαία ιερά της Αττικής. Στη νέα μόνιμη έκθεση, προβάλλονται σύμφωνα με τις σύγχρονες μουσειολογικές και μουσειογραφικές μεθόδους τα πλούσια και ποικίλα ευρήματα από την ανασκαφή του ιερού της Βραυρώνας, καθώς και αρχαιότητες από την ευρύτερη περιοχή της Μεσογαίας.

Στην έκθεση παρουσιάζονται η ιστορία της Βραυρώνας (προϊστορικοί οικισμοί και αρχαίος δήμος Φιλαϊδών), τα μνημεία του ιερού της Αρτέμιδας και της ευρύτερης περιοχής της Βραυρώνας, οι παραδόσεις που σχετίζονται με την ίδρυση του ιερού, η λατρεία και οι ιδιότητες της θεάς, καθώς και η ιστορία της Μεσογαίας μέσα από την παρουσίαση των ανασκαφικών ερευνών σε αντιπροσωπευτικούς δήμους της. Ο εκθεσιακός χώρος αναπτύσσεται σε ένα επίπεδο και περιλαμβάνει τον προθάλαμο, πέντε αίθουσες και ένα αίθριο.
Αναλυτικότερα, στον προθάλαμο του Αρχαιολογικού Μουσείου παρουσιάζεται η ιστορία των ανασκαφών στο ιερό της Αρτέμιδος στη Βραυρώνα (1948–1963) και οι εργασίες για την αναστήλωση της Στοάς, του μεγαλύτερου και καλύτερα διατηρημένου κτηρίου που ήλθε στο φως.

Στην αίθουσα 1 προβάλλονται διαχρονικά οι οικισμοί, που οργανώθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Βραυρώνας από τα προϊστορικά χρόνια έως τη συγκρότηση του αρχαίου δήμου των Φιλαϊδών,
Στην αίθουσα 2 αναπτύσσονται ενότητες σχετικά με την ίδρυση του ιερού της Αρτέμιδος, τα λατρευτικά δρώμενα προς τιμήν της θεάς και οι ιδιότητες με τις οποίες προβάλλεται η Άρτεμις στη Βραυρώνα.
Εκτίθενται επίσης πήλινοι αναθηματικοί πίνακες, πήλινα ειδώλια και αγγεία που εικονίζουν την Αρτέμιδα με διάφορες ιδιότητές της ως Άρτεμι-Εκάτη, ως Ταυροπόλο και ως Κυνηγέτιδα και Προστάτιδα των Ζώων.

Στην αίθουσα 3 εκτίθενται τα πολυάριθμα αγαλμάτια μικρών αγοριών και κοριτσιών, καθώς η Άρτεμις ήταν θεά προστάτιδα του τοκετού και των παιδιών
Στην αίθουσα 4 παρουσιάζονται αφιερώματα-προσωπικά αντικείμενα των γυναικών προς τη θεά με αφορμή το γάμο τους ή τη γέννηση των παιδιών τους: πυξίδες, μεταξύ των οποίων λίθινες και ξύλινες, που χρονολογούνται από τον 9ο έως τον 4ο αι. π.Χ. και προορίζονταν για τη φύλαξη ειδών καλλωπισμού και κοσμημάτων, αρωματοδοχεία, κυρίως ληκύθια και αλάβαστρα του 6ου και του 5ου αι.π.Χ., κοσμήματα και χάλκινα κάτοπτρα, με χαρακτηριστικότερο το ενεπίγραφο κάτοπτρο της Ιππύλας.
Η Άρτεμις προβάλλεται στη συνέχεια ως προστάτιδα της χειροτεχνίας και της υφαντικής, με την έκθεση του μαρμάρινου αναθηματικού αναγλύφου με την Αρτέμιδα «νήθουσα», καθώς και άλλων αντικειμένων που συνδέονται με την υφαντική, όπως πήλινων αγνύθων, σφονδυλιών και επινήτρων.

Ξεχωριστή θέση κατέχουν τα μοναδικά ξύλινα αναθήματα από το Ιερό της Βραυρώνας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται ειδώλια, αγγεία και τεμάχια επένδυσης επίπλων. Στο κέντρο της ίδιας αίθουσας δεσπόζει ο μεγάλος μαρμάρινος κυλινδρικός βωμός του τέλους του 4ου αι. π.Χ., που απεικονίζει την υποδοχή του Διόνυσου ως φιλοξενούμενου θεού στο ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος.

Η αίθουσα 5 είναι αφιερωμένη στην ιστορία των αρχαίων δήμων και περιοχών της Μεσογαίας: εκτίθενται επιτύμβια μνημεία και ευρήματα από την Παιανία, αρχαιότητες προϊστορικών και ιστορικών χρόνων από την περιοχή του Κορωπίου και τους αρχαίους δήμους των Λαμπτρών και της Όης, αντιπροσωπευτικά εκθέματα από τις ανασκαφές του αρχαίου Μυρρινούντος (σημερινή Μερέντα Μαρκοπούλου), από το υστερομυκηναϊκό νεκροταφείο της Περατής στο Πόρτο-Ράφτη (1190/1185-1075 π.Χ.) και από το γεωμετρικό νεκροταφείο του Αγ. Παντελεήμονος Αναβύσσου.

Πηγή: http://odysseus.culture.gr

Φωτογραφίες πηγή: https://el.wikipedia.org